Diz şişmesi, eklemler meydana getiren bağlar ve farklı dokularda oluşan hasarlardan dolayı kaynaklanır. Kan ve iltihap gibi sıvı birikintileri de diz şişmesine yol açabilir. Diz şişmesi eğer sıvı birikintisi haricinde oluşuyorsa genelde kişiye acı veren bir sağlık sorunudur. Diz şişmesi genelde önemsenmeyen ve doktora gidilmeyen bir durumdur. Ancak diz şişmesi nedeniyle septik artrit gibi rahatsızlıklar oluşabilir. Bu rahatsızlıkları önlemek amacıyla doktora başvurulmalı ve gerekli tedavinin yaptırılması gerekir.
Diz şişmesi neden olur?
Dizde meydana gelen şişlik nedeniyle genellikle hareket yeteneği kısıtlanır, derin ve ince bir ağrıya yol açar. Basit bir tedaviyle diz şişmesini önlemek için dizin neden şiştiğini bilmek gerekir.
Ani hareketler ve yaralanmalar: Ani bir hareket ya da basit bir yaralanma nedeniyle yaşanan diz şişmesi çoğu kişinin başına gelmiştir. Kişi ağır bir fiziksel aktivite uyguluyorsa bu aktivite nedeniyle tüm vücut ağırlığı dize verilebilir ve bu ağırlık dizdeki eklemlere zarar verebilir. Dizin aşırı gerilmesine ve ardından şişlik oluşmasına neden olabilir. Ağır aktivite ya da egzersizlerden önce ısınma hareketleri yapılarak dizde meydana gelebilecek şişlik ya da diğer semptomlar azaltılabilir.
Dizin eklem bölgesinde bulunan kemikleri çevreleyen kıkırdak dokuda oluşan bir incinme dizde şişliğe yol açabilir. Yaş ilerledikçe ortaya çıkan menisküs yırtığı dizde şiddetli ağrı ve şişliğe neden olabilir. Ani yapılan hareketler, baskı yine diz eklemlerine zarar vererek dizde şişmeye neden olabilir.
Diz kireçlenmesi: Dizde ağrıya yol açan en önemli faktörlerden biri kireçlenmedir. Kireçlenme nedeniyle diz ekleminde bulunan kıkırdak zarar görerek eklem dokularda şişlik oluşabilir. Bazı durumlarda ise kireçlenme nedeniyle baker kisti olarak tanımlanan su dolu şişlikler de meydana gelebilir.
Tendon yırtığı: İncik kemiği ile diz kapağını birleştiren tendonlarda oluşan incinme iltihaba neden olabilir. Tendon yırtığı genelde voleybol ve basketle uğraşan kişilerde ve sıçrama ile ilgili aktivite yapanlarda görülür.
Gut Artriti: Dizin eklem bölgesinde gut artriti nedeniyle kırmızılık oluşabilir. Bölgeye dokunulduğunda yanma hissi meydana gelir. Gut artriti, vücudun ürik asidi fazla üretmesinden ve eklemlerde toplanan ürik asit fazlalığı nedeniyle oluşur. Ürik asit böbreklerin ürik asidi düzenli üretmemesi nedeniyle kristalize olarak eklemlerde birikir. Bu durum dizlerde şişme, iltihap ve acıya yol açar.
Septik artrit: Mikroorganizma ya da bakterilerin kan yoluyla eklemleri enfekte etmesi nedeniyle oluşan bir sağlık sorunudur. Bazı durumlarda eklemler bir cerrahi anında enfeksiyon kapmış olabilir. Hastalık dizde şişme, acı ve kızarıklığa yol açar.
Diz şişmesine çok nadir durumlarda yol açan bazı nedenlerde vardır. Bu nedenler;
Ön diz ağrısı: Ön diz ağrısının neden kaynaklandığı henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak merdiven çıkmak ya da uzun süre hareketsiz oturmak ön diz ağrısına yol açabilir. Bu ağrı ile dizde şişlik görülebilir.
Kesecik iltihabı: Uzun süreli olarak dizler çökük vaziyette durmak gerekiyorsa eklemlerde sıvı birikintisi oluşabilir. Bu durum sporcular ve diz üstü çökerek çalışmak zorunda kalanlarda görülür. Şişlik ile ağrı yaşanabilir.
Osgood-Schlatter hastalığı: Diz kapağının hemen yanında bulunan kemik yumrusunda şişlik ve hassasiyet ile kendini gösterir. Topuk ve uyluk kemiğini fazla kullananlarda ve büyüme çağındaki çocuklarda sık görülen bir hastalıktır.
Diz şişmesi tedavisi nasıl yapılır?
Günlük yapılan aktiviteler nedeniyle dizlerde şişme yaşanıyorsa dinlenmek tedavide ilk adımdır. Yapılan aktivitelere birkaç gün ara vererek dizleri dinlendirmek şişliğin geçmesine yardımcı olur.
Soğuk kompres dizde oluşan şişlik ile acıyı hafifletmek için faydalı bir uygulamadır. Buz bir havluya sarılarak en fazla 20 dakika dize tutulduğunda dizde şişmeye ve ağrıya karşı iyi gelir.
Şişme meydana gelen dize baskı uygulamak şişliği azaltmak için faydalı olabilir. Baskı amacıyla yapışkanlı ve delikli bandajlar kullanılabilir. Ancak bandaj dize kan akışını engellemeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
Şişme yaşanan dizi yüksekte tutarak şişlik azaltılabilir. Şişen diz kalp hizasından daha yukarıda tutulduğunda şişlik geçirilebilir.
Eczanelerden reçetesiz olarak temine dilebilecek bazı ilaçlar hem diz ağrısını hem de dizde oluşan şişliği engelleyebilir. Bu anlamda ağız yoluylailaçlar kullanılabileceği gibi bölgeye uygulamak amacıyla kremler de kullanılabilir.
